Rais wa Urusi Vladimir Putin na Rais wa China Xi Jinping walitangaza mipango ya ushirikiano wa kibiashara muda mfupi kabla ya vita vya Ukraine kuanza.
Nchi za Magharibi zimetumia vikwazo kujaribu kufifisha uchumi wa Urusi ambao unakaribia kudorora, kulingana na wakala wa kukadiria hatari zilizopo wa Fitch.
Vikwazo vya kiuchumi inajumuisha hatua za kibiashara, kifedha na nishati .
Baadhi ya vikwazo vilivyowekwa na nchi za Magharibi ni pamoja na kuzuiwa kwa sehemu kubwa ya benki kufanya au kupokea uhamisho wa kimataifa kupitia mfumo wa malipo wa kimataifa wa Swift, ukomo wa taasisi za benki kupata mikopo ya kimataifa na kupooza kwa mali za Benki Kuu. Benki ya Urusi na baadhi ya benki za umma na binafsi.
Unaweza kusoma pia:
- YA MSINGI:Mzozo wa Ukraine: Kwanini Urusi inaivamia Ukraine na Putin anataka nini?
- UFAFANUZI:Mzozo wa Ukraine: Swift ni nini na kwa nini kuipiga marufuku Urusi ni muhimu sana?
- UCHAMBUZI:Mzozo wa Ukraine: Putin humsikiliza nani?
- KWENYE RAMANI:Uvamizi wa Ukraine: Shambulio la Urusi kwenye ramani
- ZELENSKY:Volodymyr Zelensky: Mfahamu rais wa Ukraine aliyeacha umaarufu wake wa TV na kuingia kwenye siasa
- PUTIN:Vladimir Putin: Rais wa Urusi aliyeagiza shambulio Ukraine
- SILAHA:Mzozo wa Ukraine:Makombora ya stinger na silaha nyingine kali zinazotumiwa Ukraine
Kwa hili, kumeongezeka kuzingirwa kwa mali za abwenyenye wa Kirusi na maseneta, uondoaji wa makampuni ya biashara ya Magharibi au kusimamishwa kwa shughuli kwa wanaitumia Visa za Urusi, Mastercard na American Express.Ingawa White House na Uingereza walichukua hatua zaidi kwa kutangaza kizuizi cha mauzo ya nishati ya Urusi (na kuanza kutekelezwa haraka iwezekanavyo kwa Marekani na utekelezaji wa hatua kwa Uingereza), moja ya vikwazo vikali zaidi kwa Moscow, wataalam wanasema, itakuwa kwa Ulaya kuweka kizuizi kwa gesi ya asili ya Urusi, jambo ambalo, hadi sasa, haiwezekani.
Kwa kweli, takriban 40% ya gesi ya asili inayotumiwa na Umoja wa Ulaya na takriban 26% ya mafuta yake hutoka Urusi. Pamoja na kiwango hicho cha utegemezi, wachambuzi wanadhani kuwa hatua ya kuwekwa kwa vizuizi kidogo imekuwa vigumu.
Shukrani kwa ongezeko la bei ya mafuta ya mafuta ghafi kwenye masoko ya kimataifa, Vladimir Putin anaendelea kupokea mtiririko wa kudumu wa fedha katika vyanzo vyake vya kifedha, licha ya vikwazo vilivyowekwa na Marekani na Uingereza, kiwango cha ambacho kimeonekana na wanasayansi kuwa kidogo.
Moscow, kwa upande wake, inacheza na nishati yake: ni muuzaji mkubwa wa pili wa gesi asilia duniani na muuzaji nje ya nchi wa tatu wa mafuta duniani, nyuma ya Marekani na Saudi Arabia.
Lakini kwa kuongeza, Urusi na Ukraine, ambazo kuna wakati ziliitwa "maghala ya Ulaya", zinasafirisha zaidi ya robo ya uzalishaji wa ngano wa kimataifa na moja kwa tano ya mahindi, bidhaa za msingi ambazo bei yake imepita imepanda kweli.
Ni katika muktadha huu ambapo uhusiano (wa kisiasa) kati ya Urusi na China unakuwa muhimu.
"Bila shaka, uhusiano wa ushirikiano kati ya Urusi na Uchina ni wa nguvu na wa kijeshi," Alicia GarcÃa-Herrero, mwanauchumi mkuu wa Asia-Pacific katika benki ya uwekezaji ya Ufaransa Natixis, ambaye ameishi na kufanya kazi Hong Kong kwa karibu miongo miwili iliyopita.
Je, Urusi ina biashara kiasi gani na China?
Biashara kati ya China na Urusi imekua kwa kasi.
Ilifikia kiwango cha juu zaidi cha karibu dola bilioni 147 mwaka jana, hadi karibu 36% kutoka mwaka uliopita, na ilichangia karibu 18% ya jumla ya biashara ya Urusi mnamo 2021.
Katika ziara ya Rais Putin nchini China mwezi uliopita, nchi hizo mbili zilitangaza kuongeza biashara zao hadi kufikia dola bilioni 250 ifikapo mwaka 2024, pamoja na kutia saini mikataba ya muda mrefu ya kibiashara, hasa katika sekta ya nishati.
Na wiki hii, Waziri wa Mambo ya Nje wa China Wang Yi alisisitiza kuwa uhusiano kati ya nchi hizo mbili unabaki kuwa "dhabiti".
"Hata kama hali ya kimataifa ni hatari na yenye changamoto kiasi gani, China na Urusi zitadumisha mbinu za kimkakati," alisema.
Uchina kwa sasa ndio soko kubwa zaidi la mauzo ya nje ya Urusi, kama vile mafuta, gesi, makaa ya mawe na bidhaa za kilimo.
Na ni wazi kuwa Urusi imeanza kuuza nje zaidi kwa Uchina katika miaka ya hivi karibuni.
Hata hivyo, Umoja wa Ulaya, kama muungano, ndio mshirika mkubwa zaidi wa kibiashara wa Urusi.
Lakini pamoja na vita, uhusiano kati ya Asia na Ulaya unaweza kuchukua mwekeo mpya.
"Ni jambo lisiloepukika kwamba biashara kati ya Umoja wa Ulaya na China itapungua kwa kuzingatia vikwazo," Rebecca Harding, mwanauchumi aliyebobea katika biashara ya kimataifa na mtendaji mkuu wa kampuni ya ushauri ya Coriolis Technologies, aliiambia BBC.
"Mgogoro uliopo sasa umeongeza umakini ndani ya Umoja wa Ulaya juu ya hitaji la kubadilisha usambazaji."
Biashara ya mafuta na gesi
Uchumi wa Russia unategemea sana uuzaji wa mafuta na gesi nje ya nchi.
Mwaka jana, Urusi ilikuwa ya pili kwa muuzaji mkubwa wa mafuta na muuzaji mkubwa wa tatu wa gesi kwa China.
Gesi ya Urusi ni muhimu kwa China.
"Usafirishaji wa mafuta na gesi wa Urusi kwenda China umeongezeka kwa kiwango cha zaidi ya 9% kwa mwaka kwa miaka mitano iliyopita. Huu ni ukuaji wa haraka, lakini hata hivyo, China ni nusu ya ukubwa wa soko la mafuta la Umoja wa Ulaya la Urusi", Harding alieleza.
Kuhusu mafuta, takwimu za hivi punde za Wakala wa Kimataifa wa Nishati (IEA) zinaonyesha kuwa mwaka jana, China ilichangia asilimia 20 tu ya mauzo ya nje ya Urusi.
Kwa hivyo ingawa ni mnunuzi mkuu, mauzo ya nje ya Urusi ni ya aina nyingi zaidi.
Kwa upande wa makaa ya mawe, China ni mnunuzi mkubwa wa makaa ya mawe kutoka Urusi.
Kwa hakika, nchi hizo mbili zilitia saini mkataba mpya wenye thamani ya zaidi ya dola bilioni 20 kwa wiki kabla ya kuanza kwa mzozo huo.
Je, China inaweza kuokoa Urusi kiuchumi?
"China itaipa Urusi kila kitu inachoweza kwa sababu ina nia ya kutoshindwa, lakini jambo lingine ni kiasi ambacho Urusi inaweza kuipa," Juan Carlos MartÃnez, profesa wa Uchumi katika chuo kikuu hicho, anaiambia BBC Mundo.
China inaweza kununua mafuta zaidi kutoka Urusi, anaongeza, lakini ni vigumu zaidi kwa hiyo kununua gesi, kwa kuwa mauzo mengi ya nje yanafanywa kupitia mabomba ya gesi ambayo huenda Ulaya.
"China inaweza kuleta afueni katika uchumi wa Urusi lakini haiwezi kuiokoa," anasema.
Kwa upande mwingine, vifaa vinavyoweza kupitia bomba jipya la gesi lililokubaliwa hivi karibuni kati ya Urusi na Uchina (Umeme wa Siberia 2) ungekuwa tu na moja ya tano tu ya uwezo wa bomba la gesi la Nord Stream 2, ambalo kuingia kwake katika operesheni kulizuiliwa na Ujerumani wakati vita ilianza.
Kwa muda mrefu, hata hivyo, China inaweza kuongeza uagizaji wa gesi kutoka Urusi katika jaribio la kupunguza utegemezi wake mkubwa wa makaa ya mawe.
Mifumo ya chakula na malipo
Katika sekta ya chakula, Urusi ni muuzaji mkubwa zaidi wa ngano ulimwenguni.
Uchina ilikuwa ikizuia ununuaji wa vyakula kutoka kwa maeneo fulani ya Urusi kwa sababu ya wasiwasi wa kiafya.
Hata hivyo, siku ile ile vita ilipoanza, mamlaka ya forodha ya China ilitangaza kuondolewa kwa vizuizi vyote vya ngano na shayiri kwa Urusi.
Kujaribu kupunguza utegemezi wa mfumo wa fedha wa Magharibi, katika miaka ya hivi karibuni nchi zote mbili zimefanya kazi ya kuendeleza mifumo yao ya malipo mbadala kwa SWIFT na kupunguza matumizi ya dola.
Urusi imekuwa ikitengeneza Mfumo wake wa kuwasilisha Ujumbe wa Kifedha huku Uchina ikiwa na Mfumo wa Malipo wa Benki baina ya Mipaka, ambao wote hufanya kazi kwa sarafu zao wenyewe.
Lakini kufikia mwaka 2021, benki moja tu ya China ilikuwa imejiunga na mfumo wa Kirusi, wakati kwa upande mwingine, baadhi ya benki za Kirusi na taasisi za fedha za kimataifa zimeunganishwa kwa sehemu fulani tu na mfumo wa Kichina.
Na utafiti uliochapishwa na Kituo cha Moscow Carnegie unasema kuwa mifumo hii ya malipo ya ndani "sio mbadala kwa mfumo wa kifedha wa kimataifa wa SWIFT."
Mpango wa kuunda mfumo mbadala wa malipo unaoiruhusu kufanya kazi kwa uhuru zaidi kutoka kwa mfumo wa kifedha wa kimataifa ni matarajio ambayo Beijing imekuwa nayo kwa miaka mingi, lakini bado ina maendeleo ya kichocheo, wataalam wanasema, ambayo ina maana kwamba bado iko mbali hadi kuweza kufanya kazi kama chaguo sambamba.
Kwa sasa, ni takriban 17% tu ya biashara kati ya Urusi na Uchina inayotumia Yuan ya Uchina, kulingana na ripoti za habari zinazotaja takwimu rasmi za Urusi.
"Mkataba wa kuheshimiwa"
Katika ngazi ya kisiasa zaidi, uhusiano wa kiuchumi kati ya nchi hizo mbili, GarcÃa-Herrero anaamini, unategemea ukweli kwamba wana mtazamo sawa wa jinsi utaratibu mpya wa kimataifa unapaswa kuwa.
"Wana makubaliano ya kuheshimiana zaidi: Urusi itakuwa 'Urusi kubwa' tena na China inazingatia nguvu yake."
Wao wanashirikiana kutokana na maono ya kiulimwengu ambapo kiongozi ni China, lakini na nafasi ya 'mbwa wa kupiga kelele', ambayo ndiyo kile China inaita Urusi, kwa maana kwamba Urusi inachangia nguvu yake ya nyuklia. "
"Wakati Urusi inabweka, inaongeza utegemezi wake kwa China. Na hiyo inafaa sana China".
No comments:
Post a Comment